Chạy bộ mỗi sáng có tốt không? Lợi ích mà nó mang lại là gì?

5/5 - (1 bình chọn)

Chạy bộ là hình thức vận động quen thuộc, được nhiều người lựa chọn và luyện tập đều đặn hàng ngày. Bạn có thể tập chạy bộ mỗi sáng hoặc vào các thời điểm khác nhau trong ngày. Nhưng buổi sáng là thời điểm thích hợp và lý tưởng nhất để chạy bộ. Buổi sáng sau khi ngủ dậy, chạy bộ sẽ giúp gân cốt và các cơ quen dần với tần suất vận động đều đặn. Điều này rất có lợi cho sức khỏe, thể chất và cả tinh thần. Bạn đọc hãy cùng FITI điểm qua những lợi ích tuyệt vời của việc chạy bộ mỗi buổi sáng.

Chạy bộ mỗi sáng không chỉ là cách rèn luyện sức khỏe hiệu quả mà còn giúp tinh thần thư thái
Chạy bộ mỗi sáng không chỉ là cách rèn luyện sức khỏe hiệu quả mà còn giúp tinh thần thư thái

Chạy bộ buổi sáng có tốt và hiệu quả không?

Nhiều người đang tập luyện nhưng không phải ai cũng biết hết những lợi ích của việc chạy bộ buổi sáng “quý hơn vàng”. Thời gian nên đi chạy trong ngày là 5-7 giờ vào buổi sáng. Theo nghiên cứu, thời điểm nhiệt độ cơ thể thấp là vào khoảng 5 giờ sáng. Trong khoảng thời gian này bạn luyện tập để làm nóng cơ thể sẽ rất tốt cho sức khỏe. 

Chạy bộ buổi sáng là cách làm nóng cơ thể hiệu quả và an toàn. Việc này không chỉ giúp bạn duy trì sức khỏe lâu dài mà còn giúp bạn giảm cân, điều hòa cơ thể. Thường xuyên chăm chỉ tập luyện còn có thể đẩy lùi bệnh tật, tâm trạng thoải mái, bắt đầu một ngày mới tràn đầy năng lượng.

Chạy bộ buổi sáng là cách làm nóng cơ thể hiệu quả và an toàn
Chạy bộ buổi sáng là cách làm nóng cơ thể hiệu quả và an toàn

Đây là khoảng thời gian rất yên tĩnh và sảng khoái vì bạn không phải hít thở khói thải. Thời điểm này chưa có xe cộ qua lại nhiều nên ít khói bụi và cung cấp nguồn oxy trong lành cho phổi. Khi phải liên tục đào thải độc tố ra ngoài thì phổi cũng sẽ khỏe mạnh để làm quen với cường độ làm việc của cơ thể.

Điều đặc biệt cần lưu ý là bạn cần chăm chỉ luyện tập thường xuyên. Bởi bạn rất khó thức dậy vào buổi sáng vì cơ thể có xu hướng ngủ nướng. Nếu 1 tuần chỉ tập 1, 2 buổi thì cơ thể có thể bị cứng cơ và tăng nguy cơ chấn thương. Đồng thời, cơ thể không cung cấp đủ oxy sẽ ảnh hưởng đến khả năng hô hấp.

Xem thêm: Ăn kiêng GM là gì? Phương pháp và thực đơn phù hợp

Lợi ích của chạy bộ mỗi sáng đối với sức khỏe

Đối với những ai muốn xây dựng cơ bắp để tăng cơ thì buổi sáng là thời điểm thích hợp. Vào mỗi buổi sáng từ 5 giờ đến 8 giờ là thời gian tuyệt vời để cơ thể tiết ra testosterone giúp hỗ trợ phát triển cơ bắp. Sau đó, bạn cần cung cấp một chế độ ăn giàu protein để duy trì phát triển cơ bắp. Ngoài ra, việc chăm chỉ tập luyện hàng ngày còn mang đến nhiều lợi ích bất ngờ dưới đây.

Chạy bộ là một trong những thói quen hướng bạn đến một chế độ ăn đủ dinh dưỡng
Chạy bộ là một trong những thói quen hướng bạn đến một chế độ ăn đủ dinh dưỡng

Giải phóng calo

Các chuyên gia dinh dưỡng chia sẻ rằng, khi thức dậy, nếu không cung cấp protein và carbohydrate thì cơ thể sẽ đốt cháy năng lượng tích trữ trong cơ thể. Đặc biệt chạy bộ sẽ đốt cháy năng lượng dư thừa và cản trở quá trình dung nạp glucose. Từ đó giảm cảm giác thèm ăn và hỗ trợ giảm cân hiệu quả.

Hoạt động thể chất sẽ giúp bạn giảm cảm giác đói và tăng cường thể lực. Nhưng điều này không có nghĩa là bạn nên bỏ bữa sáng. Chạy bộ là một trong những thói quen hướng bạn đến một chế độ ăn đủ dinh dưỡng và giải phóng calo nhằm hạn chế tích trữ năng lượng dư thừa.

Xem thêm: Bơ ăn kiêng thế nào để giảm cân hiệu quả tốt cho sức khỏe

Tăng cường trí nhớ

Theo các chuyên gia tâm lý, buổi sáng là thời điểm khó khăn nhất đối với người mắc bệnh trầm cảm. Bắt đầu từ 8 giờ, nồng độ cortisol trong cơ thể họ đã thay đổi, đây chính là thủ phạm dẫn đến cảm giác căng thẳng. Do đó, chạy bộ vào buổi sáng sẽ giải phóng hormone endorphin, từ đó cải thiện tâm trạng.

Chạy bộ vào buổi sáng còn giúp duy trì một bộ não khỏe mạnh
Chạy bộ vào buổi sáng còn giúp duy trì một bộ não khỏe mạnh

Đồng thời, chạy bộ vào buổi sáng còn giúp duy trì một bộ não khỏe mạnh, hoạt động tốt hơn. Tư duy thông suốt và tạo tế bào thần kinh mới trong não có thể tăng cường trí nhớ.

Nâng cao sức đề kháng và cải thiện hệ miễn dịch

Tập thể dục thường xuyên sẽ giúp cơ thể khỏe mạnh hơn, đốt cháy mỡ thừa, đào thải độc tố trong cơ thể. Cho bạn một cơ thể khỏe mạnh và hệ miễn dịch cực tốt. Các chuyên gia đã khẳng định rằng những người thường xuyên chạy bộ hiếm khi bị cảm lạnh và nhiễm trùng. Hoạt động của cơ bắp sẽ phát huy tác dụng cải thiện chức năng của hệ thống miễn dịch.

Hoạt động của cơ bắp sẽ phát huy tác dụng cải thiện chức năng của hệ thống miễn dịch
Hoạt động của cơ bắp sẽ phát huy tác dụng cải thiện chức năng của hệ thống miễn dịch

Các môn thể thao ngoài trời như chạy bộ sẽ tăng cường thể lực và thanh lọc cơ thể. Chạy bộ vào mỗi buổi sáng, chúng ta sẽ được hít thở không khí trong lành hơn. Cơ thể hấp thu nhiều oxy hơn đến các mô và giúp loại bỏ các chất độc hại. Một cơ thể khỏe mạnh giúp bạn phòng tránh được nhiều căn bệnh nguy hiểm như ung thư, tiểu đường, cao huyết áp,…

Tập luyện buổi sáng có tinh thần và sức lực hơn thời điểm khác

Tập thể dục nói chung, đặc biệt là chạy bộ buổi sáng, là một cách tốt để bắt đầu ngày mới. Tái tạo sức khỏe sau khi chạy sẽ giúp bạn làm việc hiệu quả hơn. Tất nhiên, chạy bộ sau một đêm ngon giấc có thể khiến bạn cảm thấy sảng khoái hơn là chạy vào cuối ngày mệt mỏi.

Khi chạy bộ, cơ thể sẽ tiết ra một lượng endorphin và các hormone khác giúp tăng cường các chức năng của cơ thể, tạo nguồn năng lượng cho cơ thể hoạt động suốt cả ngày. Ngoài ra, chạy bộ còn có thể giúp cho quá trình cung cấp máu và oxy cho não được chuẩn hóa hơn, giúp bạn luôn cảm thấy thư thái, dễ chịu.

Chạy bộ mỗi sáng để có một trái tim khỏe mạnh

Buổi sáng chạy bộ vận động nhiều nên cơ thể cần lượng oxy cao hơn để cung cấp các bộ phận trong cơ thể. Điều này đòi hỏi tim phải hoạt động mạnh mẽ để bơm và nhận máu liên tục. Thường xuyên chạy bộ giúp các mạch máu linh hoạt, hạn chế nguy cơ tắc nghẽn động mạch. Đồng thời giúp tim tăng thêm sức chứa, giảm cholesterol xấu ảnh hưởng đến sức khỏe.

Đồng thời, nếu chúng ta có phương pháp chạy bộ đúng cách cũng sẽ làm giảm nhịp tim của cơ thể khi nghỉ ngơi. Điều này được thể hiện qua các con số: tim của một người bình thường phải đập với tốc độ 70 nhịp/phút. Đối với những người tập thể dục, nó giảm xuống còn 60 nhịp/phút. Trái tim của chúng ta sẽ có nhiều thời gian hơn để nghỉ ngơi và phục hồi, và sẽ tiếp tục trở lại làm việc hiệu quả hơn.

Xem thêm: Thực đơn ăn kiêng với ức gà trong 1 tuần rất hiệu quả

Chạy bộ buổi sáng tạo thói quen sống lành mạnh

Tập thể dục, chạy bộ buổi sáng là rất cần thiết. Vì nó sẽ giúp bạn hình thành dần thói quen đi ngủ sớm vào buổi tối và dậy sớm vào sáng hôm sau. Bởi công việc bận rộn khiến bạn mệt mỏi, stress nên chỉ muốn ngủ nướng mỗi sáng. Tuy nhiên, các chuyên gia sức khỏe khuyến cáo, tập thể dục vào buổi sáng có lợi hơn những thời điểm khác trong ngày.

Nếu thường xuyên thức khuya và lười vận động, cơ thể sẽ thường xuyên rơi vào trạng thái mệt mỏi sau khi thức dậy. Nếu tình trạng này diễn ra trong thời gian dài sẽ gây ảnh hưởng xấu đến sức khỏe. Khi chạy, bạn không chỉ phải vận động chân mà còn phải kết hợp vận động cả hông, bụng, vai và lưng.

Chạy bộ buổi sáng tạo thói quen sống lành mạnh
Chạy bộ buổi sáng tạo thói quen sống lành mạnh

Các bài tập, chạy bộ mỗi sáng giúp giảm mỡ thừa và hình cân đối, thon gọn. Chỉ sau một tháng tập luyện, bạn sẽ thấy cơ thể sảng khoái, tràn đầy sức sống. Bên cạnh đó, chạy bộ buổi sáng không chỉ tốt cho sức khỏe mà còn giúp bạn bỏ thói quen đi ngủ muộn. 

Chạy bộ buổi sáng gần như là cơn ác mộng với đại đa số chúng ta – các người chỉ muốn ngủ và ngủ nhiều hơn nữa. Nhưng dù ghét hoặc không có, chạy bộ buổi sáng vẫn nên là một phần cần thiết trong sinh hoạt hàng ngày của bạn.

Chạy bộ vào buổi sáng là hình thức tập thể dục thuận tiện, quen thuộc, dễ dàng tập luyện hàng ngày. Nó là 1 thói quen tốt, đã được khoa học chứng minh là mang lại nhiều lợi ích tuyệt vời dành cho sức khỏe của con người, với các chỉ số sức khỏe được cải thiện rõ rệt. Mặc dù được khá nhiều người tập, nhưng không phải bất kỳ ai cũng nắm rõ, hiểu rõ những tác dụng của chạy bộ buổi sáng mang tới.

Và một khi bạn đã quyết định dậy khi trời chỉ mới tờ mờ sáng, hãy cùng FITI khám phá ngay 16 tác dụng của chạy bộ buổi sáng đối với sức khỏe để khiến bạn có thêm quyết tâm nhé!

Hít thở không khí trong lành, cải thiện hệ hô hấp, vô cùng tốt cho phổi

Buổi sáng là khoảng thời gian trong lành, thuận tiện chịu. Xe cộ, con người hoạt động ít nhất trong ngày, chính vì thế đây là không gian lý tưởng để chạy bộ và thư giãn đầu óc.

Khi chạy thì hệ hô hấp sẽ hoạt động mạnh hơn, giai đoạn hít thở diễn ra nhanh, mạnh hơn. Chính việc này cũng thúc đẩy các cơ của hệ hô hấp được hoạt động cực tốt hơn.

Phổi thực hiện việc tiếp nạp khí oxy và thái khí CO2 được thuận tiện. Hơn thế nữa, lúc bạn thở đúng phương pháp lúc chạy bộ, nhịp thở được diễn ra đều đặn sẽ làm cho phổi hoạt động rất tốt hơn.

Chạy bộ buổi sáng không khí trong lành, tránh bụi bặm, tạo điều kiện cho lá phổi nạp nguồn dưỡng khí trong lành nhất, giúp phổi khỏe mạnh đào thải khí độc ra khỏi cơ thể vô cùng tốt hơn.

Tập chạy buổi sáng tăng khả năng sinh hoạt tình dục

Tập chạy buổi sáng có ích cho cả sức khỏe tình dục của cả nam giới và nữ giới. Tình dục là một phần quan trọng không thể thiếu trong cuộc sống, nhất là đối với những ai có gia đình và muốn gìn giữ hạnh phúc.

Chạy bộ buổi sáng giúp cho cơ thể vận động, các mạch máu có lượng máu lưu thông tốt. Điều này cũng tạo điều kiện cho việc cương cứng của dương vật duy trì tốt hơn nhờ lượng máu đổ về phần “cậu nhỏ” được đều đặn.

Mỗi buổi sáng bạn chạy bộ vài km sẽ giúp cơ thể điều tiết rất nhiều endorphins hơn tạo nên sự kích yêu thích nhu cầu và ham muốn cho cả hai giới. Bởi vậy hoạt động chăn gối cũng sẽ được cải thiện giúp những cặp vợ chồng hạnh phúc và viên mãn hơn trong cuộc sống.

Đầu óc sảng khoái, minh mẫn và giải phóng mọi mệt mỏi

Khi chạy bộ, cơ thể sẽ được giải phóng một lượng endorphins và hormone khác có tác dụng tăng cường sức lực cho cơ thể, tạo ra một nguồn năng lượng để cơ thể hoạt động một ngày dài.

Ngoài ra khi chạy bộ còn làm cho lượng máu và oxy đến não được điều tiết hơn bởi vậy đầu óc bạn khi nào cũng thấy nhẹ nhàng thoải mái.

Tập thể dục giúp bạn được thư giãn cơ thể, giải tỏa căng thẳng, xả bớt stress từ cuộc sống, bắt đầu một ngày lao động hiệu quả hơn.

Vừa chạy bộ, vừa nghe một bản nhạc thích và đi bộ cảm nhận cuộc sống xung quanh với bầu không khí trong lành, dễ dàng chịu sẽ giúp bạn giải tỏa hết mọi mệt mỏi căng thẳng, áp lực công tác giúp cho ý thức thư thái.

Những chuyên gia sức khỏe chỉ ra rằng, lợi ích của việc tập thể dục buổi sáng là làm tăng sự nhạy bén, minh mẫn cho tâm trí của bạn.

Một nghiên cứu của Phòng thể dục thuộc Đại học Georgina, Mỹ, cho biết: lúc tâm trạng đang bị dồn nén, tập thể dục một giờ rất tốt hơn gấp 3 lần so với dành thời gian nghỉ ngơi. Tập chạy đó là cách tuyệt vời giải phóng mọi lo lắng căng thẳng, cùng lúc kết nối với chính bản thân bạn.

Tinh thần sảng khoái, minh mẫn và giải phóng mọi mệt mỏi
Tinh thần sảng khoái, minh mẫn và giải phóng mọi mệt mỏi

Chạy buổi sáng giúp có thêm thời gian cho các mối quan hệ xã hội

Buổi tối thường xuyên là thời giờ cho gấu, gia đình, đồng nghiệp, bạn bè. Sẽ vô cùng khó cho bạn sắp xếp một lịch chạy bộ ban đêm luôn bị chen chân bởi các cuộc hẹn xem phim, nhậu nhẹt, tiệc tùng.

Chọn chạy bộ buổi sáng sớm là cách hoàn hảo giúp bạn vừa đảm bảo sức khoẻ vừa xây dựng các mối quan hệ xã hội.

Phòng chống bệnh tiểu đường

Trong một nghiên cứu được công bố ở tờ The Journal of Physiology đã chỉ ra rằng chạy bộ vào sáng sớm – trước khi ăn sáng vô cùng có lợi cho sức khỏe.

Dựa trên một nghiên cứu của một nhóm tập luyện chạy và đạp xe đạp. Chỉ các nhóm vận động trước bữa sáng gần như không tăng cân và không có dấu hiện của “đề kháng insulin” (đây là một trong những nguyên nhân làm giảm sự kiểm soát lượng đường trong máu, dễ dẫn đến bệnh đái tháo đường).

Nạp năng lượng cơ thể, hứng khởi cho cả ngày mới

Sau một giấc ngủ dài, bạn sẽ cảm thấy tinh thần phấn chấn hơn. Nhưng các bộ phận của bạn vẫn trong trạng thái nghỉ ngơi.

Khi bạn chạy bộ, phổi sẽ hấp thụ khá nhiều dưỡng khí, máu được bơm nuôi cơ thể khá nhiều, nuôi dưỡng những cơ quan khác. Đấy giống như một phương pháp đánh thức các cơ quan trong cơ thể bạn.

Cơ thể bạn sẽ tại trạng thái hồi phục lại và chuẩn bị ý thức cho một ngày lao động mới đầy hiệu quả.

Nhớ để ý là sau khi chạy bạn cần tắm nước ấm và ăn sáng đầy đủ thì như thế bạn sẽ tràn đầy năng lượng cho một ngày mới.

Giúp cơ bắp lớn mạnh khỏe hơn

Bài tập chạy bộ buổi sáng thực sự cực kỳ dễ dàng, dễ dàng tập luyện cho mọi lứa tuổi và mọi đối tượng. Mặc dù chạy bộ không cần sử dụng các công cụ tập Gym hiện đại nhưng nó có thể tác động tới đa số các nhóm cơ bụng, cơ tay, cơ lưng, cơ vai, cơ mông, cơ đùi. Theo HLV thể dục, Nếu bạn chạy bộ đúng phương pháp, cơ thể của bạn không có những giảm xuống mỡ thừa hiệu quả mà còn làm các cơ bắp trở nên săn chắc và gọn gàng hơn. Chạy bộ buổi sáng là cách thức giúp bạn sở hữu thân hình thon gọn, một vóc dáng cân đối.

Giúp giảm cân hiệu quả

Chạy bộ buổi sáng là môn thể thao yêu thích của khá nhiều người nhằm duy trì vóc dáng đẹp và cân đối. Hơn nữa một trong những lợi lý tưởng chạy bộ buổi sáng chính là giảm xuống cân cực nhanh mà không làm to chân.

Với những người muốn giảm mỡ bụng thì chỉ cần chạy đúng cách thức phù hợp trong một tháng là sẽ mau chóng lấy lại vòng eo thon gọn giúp bạn tự tin hơn trong cuộc sống khá nhiều.

Các nhà nghiên cứu của Đại học Loughborough nước Anh đã phát hiện “việc luyện tập với cường độ mạnh giúp tăng lượng Peptide YY, loại Hormone này kiềm nén cảm giác thèm ăn và làm giảm xuống Ghrelin, loại hormone kích thích cảm giác thèm ăn. Từ đấy giảm thiểu được quá giai đoạn tăng cân cho cơ thể”.

Chạy bộ giúp giảm cân hiệu quả
Chạy bộ giúp giảm cân hiệu quả

Vui vẻ và trẻ trung hơn

Mỗi ngày bạn chỉ cần dành ra 30 phút chạy bộ buổi sáng là giúp cho bạn có một cơ thể trẻ trung, đầy sức sống.

Bạn sẽ thấy mình luôn sẵn sàng năng lượng và ngày một trẻ ra. Bạn trở thành tự tin về ngoại hình hơn và cũng nhờ ấy bạn hòa đồng với cuộc sống rất tốt hơn, thành công hơn. Tập thể dục giúp ho chúng ta trẻ hóa cơ thể hiệu quả.

Giúp bạn sống lâu hơn

Sau những lợi ích cả về ý thức và thể chất mà chạy bộ đem lại, kéo dài tuổi thọ là kết quả không cần bàn cãi. Theo một nghiên cứu của Đại học Stanford về tác động của chạy bộ với sức khỏe, 85% người chạy bộ vẫn sống trong lúc tỷ lệ này chỉ là 66% tại những người ít chạy sau 21 năm. Theo khoa học thì chạy bộ mỗi 1 giờ giúp tăng 7 giờ tuổi thọ.

Giúp bạn sống lâu hơn
Giúp bạn sống lâu hơn

Mẹo giúp bạn lăn ra khỏi giường nhanh chóng xỏ giày buổi sáng

Xử lý bữa sáng ?

Khi bạn làm một bữa sáng quá hoành tráng ngay sát giờ chạy bộ, thì bạn sẽ không tài nào nhấc chân nổi. Có thể bạn sẽ tiếp tục công cuộc ngủ nướng của mình. Nhưng như thế không có nghĩa là bạn bước ra đường với cái bụng trống rỗng. Hãy chuẩn bị đĩa salad nhỏ hay đơn giản hơn là miếng sandwich kẹp rau củ và uống một cốc nước. Qua đấy, cơ thể bạn sẽ được cung cấp vừa đủ năng lượng chạy bộ.

Nếu như có ăn sáng, nên ăn một tiếng rưỡi trước lúc chạy. Và nếu bạn chạy đường dài thì nên ăn trước ba tiếng.

Ngủ đủ giấc

Bạn nên cố gắng thu xếp công việc trong ngày hoàn thành sớm để không phải ngủ trễ. Bên cạnh đó, từ bỏ thói quen thức khuya xem phim hay là chém gió trên mạng xã hội. Ngủ thiếu giấc khiến bạn mất đi sự tập trung cần thiết lúc chạy bộ, dẫn tới việc chạy sai tư thế. Sai tư thế là như thế này: Hai tay bạn buông thõng, lưng bạn hơi cúi gập về phía trước và bước đi lảo đảo.

Bạn không có xem phim, bạn không có lướt Facebook, hãy tận dụng khoảng thời gian không có làm các việc trên để chuẩn bị cho việc chạy bộ. Đặt đôi giày chạy trước cửa nhà và soạn sẳn bộ áo quần tập thể dục. Xác định đường chạy ngày mai. Nếu như bạn chuẩn bị mọi thứ chu đáo, sáng dậy bạn sẽ chỉ làm một nhiệm vụ: Chạy. Không còn nữa cái cảm giác vội vội vàng vàng, xoay trở hoàn tất quá nhiều công tác trong khoảng thời gian ít ỏi.

Thấu hiểu bản thân

Quãng đường chạy và tốc độ chạy nên được điều chỉnh tại mức vừa phải. Bạn chưa được cung cấp đầy đủ năng lượng để tối đa hóa việc chạy bộ nên đừng gắng sức. Rất nhiều người chạy bộ với ý thức quyết tử và như thế chỉ khiến họ bị gò ép và sớm từ bỏ cuộc đua. Luôn luôn nhớ rằng: Điều quan trọng nhất lúc chạy bộ vào buổi sáng không phải là bạn đã chạy được bao nhiêu cây số, mà bạn chấp nhận bước ra khỏi giường và đón nhận thách thức.

Lưu ý sau cùng: Dù cho là quãng đường bạn chạy là một cây số hay mười cây số, đừng bao giờ quên kéo dãn cơ bắp. Chấn thương sẽ gõ cửa cơ thể bạn bất kỳ lúc nào chẳng biết.

Hãy tưởng tượng những điều tốt nhất lúc bạn có một cơ thể khỏe mạnh, tràn đầy năng lượng, một thân hình cân đối, thon gọn săn chắc cùng phong thái nhanh nhẹn, tâm trạng luôn luôn vui vẻ và dồi dào sức sống.

Bởi thế hãy chịu khó dậy sớm một chút và chạy bộ buổi sáng đều đặn để mang lại cho mình những lợi ích từ việc tập thể dục bạn nhé.

Hy vọng những thông tin FITI chia sẻ về lợi ích của việc chạy bộ mỗi sáng sẽ giúp bạn đọc có thêm động lực thay đổi thói quen sống khoa học, lành mạnh của mình. Tập thể dục buổi sáng không chỉ tốt cho sức khỏe mà còn loại bỏ được thói quen ngủ nướng không tốt. 

Xem thêm:

Bài viết liên quan

Để lại một bình luận

Email của bạn sẽ không được hiển thị công khai. Các trường bắt buộc được đánh dấu *